Mỹ thách thức vùng phòng không của Trung Quốc điều B-52 tới Hoa Đông

Máy bay ném bom hạt nhân B-52 của Mỹ.

Washington đã phát đi một thông điệp rõ ràng đối với Trung Quốc hôm qua rằng đừng đi quá giới hạn trong các tham vọng lãnh thổ ở Hoa Đông bằng cách điều 2 máy bay ném bom hạt nhân B-52 bay qua vùng không phận tranh chấp giữa Trung Quốc và Nhật Bản vào tối ngày 25/11.

Các chuyến bay của 2 máy bay Mỹ diễn ra 3 ngày sau khi Bắc Kinh đơn phương tuyên bố lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên một khu vực rộng lớn, vốn bao gồm quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang tranh chấp giữa Bắc Kinh và Tokyo.

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ, Đại tá Steve Warren, hôm qua cho biết 2 máy bay Mỹ không phải khai báo khi chúng đi vào ADIZ tự nhận của Trung Quốc.

Theo ông Warren, Washington đã "tiến hành các hoạt động trong khu vực quần đảo Senkaku" và các máy bay đã làm theo "các thủ tục thông thường".

"Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện các thủ tục thông thường của chúng tôi, bao gồm việc không phải thông báo kế hoạch bay, không phải phát tín hiệu radio trước và cũng không phải đăng ký tần số", Đại tá Warren nói.
Không có phản ứng nào từ phía Trung Quốc, ông Warren nói thêm.

Giới chức Mỹ cho biết các máy bay B-52, không mang vũ khí, đã cất cánh từ đảo Guam hôm 25/11 và chuyến bay nằm trong khuôn khổ một cuộc diễn tập thông thường trong khu vực. Cả hai máy bay này sau đó đã trở về Guam.

Mỹ - vốn có hơn 70.000 binh sĩ tại Nhật Bản và Hàn Quốc - trước đó tuyên bố không tuân thủ vùng ADIZ tự nhận của Trung Quốc.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel nói động thái của Bắc Kinh là một "nỗ lực để thay đổi hiện trạng trong khu vực".
Nhà Trắng: ADIZ của Trung Quốc là sự khiêu khích vô cớ

Quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư.

Nhà Trắng đã nhấn mạnh tới tầm quan trọng của các chuyến bay B-52, công khai phải đối ADIZ của Trung Quốc và hối thúc Bắc Kinh chú trọng vào các biện pháp ngoại giao để giải quyết tranh chấp.

"Chính sách mà Trung Quốc công bố hồi cuối tuần qua là một sự khiêu khích vô cớ. Có những khác biệt không nên được giải quyết bằng những lời đe dọa hay ngôn từ khiêu khích, mà nên hoặc có thể được giải quyết thông qua con đường ngoại giao", phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest nói.

Về mặt chính thức, Mỹ luôn khẳng định không đứng về bên nào trong các tranh chấp chủ quyền giữa Bắc Kinh và Tokyo. Tuy nhiên, Mỹ có thể bảo vệ quần đảo Senkaku/Điếu Ngư theo Hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật, theo ông Nicholas Szechenyi, một chuyên gia cấp cao tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS).

"Mỹ đã nhiều lần tuyên bố rằng bất kỳ một nỗ lực nào nhằm thay đổi hiện trạng một cách đơn phương hoặc thông qua các biện pháp ép buộc sẽ là không thể chấp nhận được. Các chuyến bay B-52 cũng nhằm thể hiện điều đó", ông Szechenyi nhận định.

Tuyên bố thành lập ADIZ của Trung Quốc cũng ngay lập tức bị Hàn Quốc và Nhật Bản phản đối hồi cuối tuần qua, khi cả Seoul và Tokyo đều triệu tập các nhà ngoại giao Trung Quốc tới để phản đối.

Tokyo đã yêu cầu 2 trong số các hãng hàng không lớn của nước này là ANA và Japan Airlines, ngừng không báo các kế hoạch bay cho giới chức Trung Quốc nhằm thể hiện sự phản đối của Nhật Bản.
Bắc Kinh chưa có phản ứng công khai trước các chuyến bay của Mỹ, nhưng Bộ Quốc phòng Trung Quốc trước đó đã gửi công hàm phản đối tới đại sứ quán Nhật và Mỹ tại Bắc Kinh vì sự chỉ trích của Washington và Tokyo đối với ADIZ.

Trong bản đồ, đường liền màu xanh là ADIZ của Nhật, màu đỏ là ADIZ của Trung Quốc. Đường đứt màu xanh là vùng đặc quyền kinh tế của Nhật, và đường đứt màu đỏ là vùng đặc quyền kinh tế của Trung Quốc.

Việc Bắc Kinh công bố vùng phòng không chồng lấn lên vùng phòng không của Nhật được xem là một phần trong tham vọng nhằm để quần đảo Senkaku/Điếu Ngư được quốc tế công nhận là "tranh chấp".

"ADIZ của Trung Quốc nằm trong chiến lược lâu dài của Bắc Kinh nhằm khẳng định chủ quyền tại các vùng biển và vùng trời và tôi cho rằng chúng ta sẽ nhìn thấy nhiều hành động như vậy nữa trong tương lai", ông Szechenyi dự đoán.
Các chuyến bay B-52 là sự phô trương hiếm thấy về lập trường của Mỹ. Hồi tháng 3, Mỹ đã sử dụng chiến lược tương tự trên bán đảo Triều Tiên khi cho 2 máy bay ném bom bay qua lãnh thổ Hàn Quốc như một lời nhắc nhở Bình Nhưỡng không đi quá giới hạn.


Trong một động thái có thể gây ra những lo ngại về sự tham vọng của Trung Quốc, Bắc Kinh ngày 26/11 đã điều tàu sân bay duy nhất - Liêu Kinh - cho sứ mệnh huấn luyện đầu tiên ở Biển Đông, trong bối cảnh có các tranh chấp biển với Philippines và các quốc gia láng giềng.