Blog Radio 288: Lối về tuổi thơ

• Những lối về ấu thơ

Lần đầu tiên trong nhiều năm ... có lẽ
Con muốn quay về thuở bé thơ
Con muốn ba ôm con vào lòng và hát
Hai bài ca mà con nhớ đến bây giờ...
Lần đầu tiên trong nhiều năm ... có lẽ
Con muốn vẫn là cô bé tí ti
Ðược mẹ cột tóc, cột dây nơ sau áo
Cột tuổi thõ con vào những yêu thương.
Lần đầu tiên trong nhiều năm ... có lẽ
Em muốn kể với anh về tuổi thơ em
Về những nụ cười và ... những giọt nước mắt
Về những suối nguồn tạo ra em hôm nay.
Chiếc vé kia hôm nay đã hết
Ngày mai liệu còn bán ko anh?
Hay luôn nằm trong trái tim ta đó
Để em tìm về trong ký ức mong manh ...
Lần cuối cùng em... tìm mình như vậy
Sẽ vẫn là em- cô bé của ngày xưa
Ấu thơ trôi qua nào có ai lấy lại
Giữ trong lòng trong sáng tuổi thơ em.
Thế là đã mấy năm học trôi qua . Hoa phượng bắt đầu nở rộ khắp sân trường, báo hiệu một mùa hè đã đến . Gió thổi xào xạc vi vu làm lung lây từng nhánh phượng trên những cành cây rộp lá xum xuê đan xen vào nhau , tạo thành từng chùm hoa đỏ rực ở một góc trời. Nhìn những cánh phượng đỏ làm Tôi chạnh lòng nhớ lại tuổi thơ ngày trước cứ mỗi độ hè về. Nhớ những trò chơi dân dã của trẻ em vùng sông nước, nhớ những ngày lênh đênh trên biển cùng ba. Nhớ những cánh cò bay thẳng cánh trên khắp cánh đồng. Tôi liên tưởng đến khu xóm nhỏ quê Tôi nhộn nhịp hẳn lên.. Khoảng lặng của ngày hè bỗng vang lên tiếng gà gáy trưa, Nó đưa tôi trở về với những dòng kí ức đang ùa vào trong tâm trí tôi . Nó làm tôi nhớ lại cái thời ấu thơ ngu ngơ và ngây dại.Giờ đây trong tâm trí tôi là hình ảnh của những cánh diều đang thảnh thơi bay lượn giữa cánh đồng quê hiền hòa , những bờ đê đã mòn lối chân người và cả những con đò nhẹ nhàng khua nước trên sông. Tôi nhớ những ngày hè mấy anh em Tôi đi đá bóng, tắm ao. Tôi nhớ như in những ngày mấy anh em tôi đi mò trai, bắt ốc, nhớ những buổi đi đánh cá mùa nước nổi. Tôi quên sao được những kỷ niệm một thời của mấy anh em Tôi.
Cái thuở còn nhỏ xíu xiu , Tôi thích nhất là mùa hè . Không đứa nào vướng bận chuyện học hành, Tôi và các bạn chơi đùa thỏa thích với các trò chơi mang đậm chất bản sắc dân gian rất thú vị. Đứa nào cũng thích… Nào là các trò tạt lon, đánh quay, trốn tìm, rồng rắn lên mây, bắn bi, và các trò nguy hiểm hơn một chút là chơi súng phốc… Đến các trò nữ tính như nhảy dây, kéo co, lò cò... trò nào Tôi cũng không bỏ qua.
Tuổi thơ Tôi lớn lên với những nụ cười hiền của người dân quê, với những khúc tình ca dịu nhẹ, những câu vè, những bản đồng dao âm vang vào buổi chiều tà trên cánh đồng mênh mông. Vẫn là những đêm đồng bằng yên ả với gió, với trăng, với tiếng ếch văng vẳng đầu làng. Tôi thấy có nụ cười của thằng nhỏ chăn trâu, thấy có cái nắm tay rất chặt của chị gái, thấy mùi thơm của ngô, khoai, sắn trên những cánh đồng, và Tôi thấy có bóng bạn dập dờn sau những nương ngô. Nơi đó, có tuổi thơ của Tôi, của bạn.
Nhớ những lần bố hoặc mẹ đi đâu đó, Tôi lại nhõng nhẽo, theo sau khóc nhè và nói: “Cho con theo với”. Nhớ những buổi chiều, ra những con đường ngóng trông mẹ đi chợ về. Tuổi thơ của Tôi cũng là những buổi trưa hè nắng cháy đi bắn chim và tung tăng thả diều cùng mấy anh em trai, lũ bạn trên những cánh đồng. Nhớ những ngày mưa tuổi thơ, những cơn mưa bong bóng bên chiếc cửa sổ. Nhớ lắm những tiếng gà trưa, những lời ru hiu hiu trưa hè của mẹ bên chiếc võng. Nhớ, nhớ lắm hình bóng gày gò thức khuya dạy sớm mỗi khi sáng tinh mơ của mẹ. Quên sao được cái cảm giác hạnh phúc khi ngồi sau chiếc xe đạp của ba mỗi khi đến trường. Tôi đang nhớ ngoại, nhớ những kỷ niệm về ngoại Tôi, nhớ những vườn cây trĩu quả của ngoại. Tuổi thơ Tôi là những tối mùa hè cùng gia đình nằm trên trần đếm sao. Đếm và ngủ lúc nào không biết. Những lúc như vậy bố và mẹ thường bế mấy anh em tôi xuống giường lúc nào không biết. Quên sao được những đêm hè gió lộng cùng bố mẹ và mấy anh em ngắm trăng ngoài sân nhà trên chiếc chõng. Còn đâu những ngày vui đùa cùng bố, ngủ trên vai bố. Nhớ những câu truyện của bố mẹ, của ngoại đưa Tôi vào giấc ngủ. Nghĩ lại ngày ấy thật vui và hạnh phúc.
Tuổi thơ của tôi cũng chính là những lần đi lang thang ven biển để bắt con cua, con ngao… Nhớ những tiếng gọi đò gọi người của vùng biển mỗi buổi sớm mai. Những tiếng người tấp lập mua bán để chuẩn bị cho phiên chơ sớm và phiên chơ chiều. Nhớ hình bóng thân quen của bố trên con tàu, nhớ những lần ra biển ngóng trông bố về.
Tôi nhớ những con đường thân thuộc. Mỗi lần về quê, tôi vẫn thường một mình đi bâng quơ khắp các ngả, từ nhà bước ra rồi rẽ dọc, rẽ ngang, rẽ vô tình tuỳ hứng. Vậy mà rẽ đến đâu cũng chạm vào ký ức. Nhớ những ngày cả xóm có độc một chiếc tivi đen trắng, người lớn trẻ nhỏ ngồi xếp thành những hàng rào đông đúc để xem phim. Tôi nhớ lắm những bộ phim ngày ấy, nào là phim hoạt hình ”Vua Sư Tử”, “Thủy Thủ Mặt Trăng”, nào là những phim truyện “Đất phương Nam”, “Tây Du Ký”…
Tôi nhớ lắm mùi củi cháy, mùi rơm rạ ngút khói đến cay mắt. Tôi mơ màng nghĩ về chén cơm nóng hổi với món trứng chiên của mẹ. Nhớ những tiếng goi của mẹ về ăn cơm khi đang mãi chơi cùng lũ bạn. Nhớ những bữa cơm đạm bạc có cà, ít rau muống luộc của một thời nghèo khó . Những bữa đói vì hết gạo, những bữa vui vì hôm ấy anh tôi kiếm đựơc vài chú cá rô ron,cái niềm vui tưởng như nhỏ nhoi ấy lại vô cùng ý nghĩa đối với tôi.Tôi không còn nhớ đã bao nhiêu lần tôi được đi đánh cá cùng anh tôi nữa nhưng có lẽ chỉ một lần đầu tiên thôi cũng đủ để tôi cảm nhận được cái nhọc nhằn của anh trai tôi. Giờ đây, mỗi người một nơi thì còn đâu những bữa cơm sum họp đầy ấm áp cùng gia đình nữa.”Con thương mẹ những đêm mưa, trời lạnh, những bữa cơm một mình bên mâm cơm, cứ mong ngóng về phương xa”. Nghĩ đến đó, nghĩ đến những tháng ngày vui vẻ, hạnh phúc của tuổi thơ cùng mẹ và gia đình, Tôi lại dưng dưng nước mắt.
Một nỗi buồn man mác, một nỗi nhớ bất chợt đã đưa tôi về với những kỷ niệm dưới đình làng, cây đa, mái trường xưa. Nơi đây, những người thầy, người cô, bạn bè đã đi qua đời Tôi. Nhớ những ngày đi học cùng lũ bạn đến trường. Tiếng trống trường kêu vang. Tôi nhớ những tiếng ve kêu mùa hè, những bài giảng thày cô dạy năm nào. Bất chợt Tôi nhớ bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ, than ôi thời oanh liệt nay còn đâu?
Còn đâu những buổi trưa hè nắng cháy, tay cầm ngọn cỏ lau, miệng hò hét vờn nhau của những đứa bạn? Còn đâu tiếng ếch gọi đàn những chiều sau mưa? Chiều nay, sau cơn mưa rào, tôi bỗng nghe những chú ếch phồng má ỗm ờ giai điệu trống vang. Thật tuyệt vời khi quê tôi có những âm thanh thế này, và có lẽ dù thời gian có làm thay đổi mọi thứ, khúc nhạc đồng quê vẫn giàu chất trữ tình, đượm một nét buồn đặc trưng của vùng cái đất này...
Tôi nhớ lắm những tiếng rao "ai bánh khúc, bánh giò, bánh chưng, bánh nếp không"? Tiếng rao như bản hòa ca trong màn đêm, tiếng mời gọi lúc du dương lúc trầm lúc bỗng về đêm trên những con đường, những ngóc ngách quê Tôi, của những người chị, người mẹ. Giờ còn đâu nữa tiếng mời gọi êm êm "ai bánh khúc, bánh giò, bánh chưng, bánh nếp không?"... mà nhường chỗ cho những thanh âm hỗn loạn ngày và đêm, từ trong loa trong đài.
Nhớ những buổi trưa chiều Tôi háo hức theo đám bạn hẹn nhau ra đầu làng có dòng sông trong mát, có lũy tre nghiêng mình che bóng mát, chúng bạn hò reo phấn khích lao vào chơi quên cả thời gian. Nhớ một vùng quê yên bình ngày ấy. Nhớ những người đã gắn bó với tuổi thơ ta.
Còn đó những đêm hè là những kỷ niệm mà Tôi không thể nào quên. Ngày ấy, cứ đêm về bố tôi lại đem chiếc chõng tre ra sân để mấy ông cháu hóng mát và không khí dịu mát của đồng quê. Chiếc chõng tre không biết có từ lúc nào? Tôi chỉ biết nó đã gắn bó với tuổi thơ của mấy anh em Tôi. Chiếc chõng tre là nơi ru mấy anh em tôi vào giấc ngủ khi đêm về qua những câu chuyện của ông của bà. Là nơi mấy chị em chúng tôi đã vịn tay vào để tập những bước đi chập chững đầu tiên của cuộc đời. Có những đêm rằm, trăng tròn vành vạnh, mấy ông cháu mang chõng tre ra sân nằm trông trăng. Ánh trăng nhuộm vàng lên vạn vật, từ khu vườn đến tàu dừa, mái ngói... Tôi say sưa ngắm ông trăng tròn huyền diệu. Bao mùa trăng lên rồi trăng lặn, theo thời gian tôi đã lớn rồi, chiếc chõng tre vẫn còn đó nhưng ông tôi thì không còn nữa... Cuộc sống nơi đô thị tấp nập cứ tưởng sẽ khiến cho hình ảnh chiếc chõng tre nhạt nhòa dần trong tâm trí của tôi. Nhưng bất chợt một ánh trăng trong cái thành phố tấp nập đã làm khơi dậy trong tôi biết bao kỷ niệm tuổi thơ về chiếc chõng tre ngày nào.
Kỷ niệm trẻ thơ ấy luôn lưu giữ trong ký ức của Tôi. Giờ Tôi và các bạn đã trưởng thành . Mỗi người đi theo hướng đi riêng của mình. Lâu lâu Tôi họp mặt lại với chúng bạn . Nhắc lại mấy câu chuyện hồi nhỏ . Nhiều cái trò ngây thơ đến hồn nhiên mà cả bọn thi nhau kể lại tạo nên một bầu không khí vui nhộn sôi nổi nhiều phen cười bể bụng. Có những khi đi học về hoặc khi có dịp về quê chơi , Tôi ngang qua lũy tre làng năm nào. Nhìn thấy các em nhỏ chơi trò bịt mắt bắt dê hay chi chi chanh chanh , tay trắng tay đen.. Nhìn các em chơi mà Tôi muốn nhảy vào tham gia góp vui cùng để ôn lại kỷ niệm thời xa xưa đó.
Nhưng nhìn lại Tôi đã lớn rồi mà còn chơi thì chắc các bạn che mặt phì cười thì ngại lắm. Thôi gác lại , Đành phải ngồi cổ vũ cho mấy bé nhỏ vậy . Ánh hoàng hôn buổi chiều buông xuống làm hiện lên một khung cảnh đẹp mà nên thơ như tranh vẽ . Thì cũng đúng lúc Tôi phải về rồi . Tạm biệt các em nhỏ , kỷ niệm thời thơ ấu ngày nào của tôi. Tạm biệt trò chơi dân gian lưu luyến ấy...
Trong cái nhịp sống hối hả, vội vàng như ngày nay, các làng quê đang khoác lên cho mình một chiếc áo mới, các trò chơi tuổi thơ, những kỷ niệm đẹp bên khóm tre, mái đình, dòng sông…đang dần mất đi những hình ảnh vốn có. Với các thế hệ sau này, có lẽ nó sẽ nằm trong trí tưởng tượng, qua những lời kể.
Đêm nay tôi bước vội khỏi nhà
Đến nhà ga, xếp hàng, mua vé
Lần đầu tiên trong nghìn năm
Có lẽ
“Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ
Vé hạng trung”
Người bán vé hững hờ
Khe khẽ đáp
“Hôm nay hết vé”
(Thơ Robert Rojdesvensky)

• Blog Radio chuyển thể từ email thính giả Bùi Vững < buivungck3.yy@>

• Bình Ba Quê Hương Tôi

Quê hương tôi là một miền đất xanh thẳm .... một xứ đảo đậm nét
Quê hương tôi là những con sóng êm đềm, mặt nước xanh biếc
Quê hương tôi là những buổi sớm mai tinh khô
Quê hương tôi là cảnh những ngư dân sớm hôm thả lưới bắt cá
Quê hương tôi ... tảo tần nuôi tôi lớn khôn
Hai tiếng Quê hương nghe sao tha thiết, với những đời người quê hương là những gì thiêng liêng nhất.
Trong tôi cũng vậy,tiếng quê hương mỗi lần vang lên lại đem đến bên tôi biết bao cảm xúc khó tả…
Quê tôi cũng chẳng có đường tàu , không sân bay lại không có những chiếc xe hối hả chen chúc nhau mà đi … chỉ có những con sóng chằng chịt uốn mình, cái vẻ đẹp mặn mà của mấy đứa con gái xứ dậy thì…Cũng vì thế mà người quê tôi hay đi đò , một người bạn đồng hành bấp bênh trên biển mỗi ngày. Ôi sao mà thân thương, gần gũi khi cùng nó bên ngàn phố, ngàn sâu...nhưng giờ đây đã có nhịp cầu nối những bờ vui, bởi quê hương tôi đã có tất cả. Dân làng ít khi sang bên thành thị chỉ khi cần đến mới rời khỏi đảo. Quanh quẩn ở làng làm biển và chật vật nuôi con .Hồi nhỏ con mắt tôi chỉ biết mơ mộng thoát ra khỏi không gian chật hẹp bằng cách leo lên trần nhà những chiều hoàng hôn , ngắm nhìn ra xa bên kia đại dương, một thế giới khác , ồn ào hơn , tấp nập hơn …giờ thì lại thấy mình lạc lõng nơi xứ người. Muốn tìm gì đó một chút bình yên của biển, mặn đắng của gió và những buổi chiều mát mẻ ngồi trên cát hay ngâm mình dưới nước. Biển mênh mông, đôi lúc hiền hòa nghe như lời ru của mẹ, lúc thì gầm gừ của tiếng sóng như muốn nuốt chửng vùng trời bình yên đó., Nó cứ cuồn cuộn màu xanh của nước, cuốn chảy đi bao vết thời gian mà vẫn giữ trong tôi kí ức nhỏ bé ngày nào.Dữ dội là thế, biển đã từng làm cho bao nhiêu gia đình mất ăn mất ngủ lo nghĩ nơi cất giữ đồng tiền vốn có của mình dưới lòng biển. Cũng đã làm cho dân làng hoảng sợ tìm nơi trú ẩn tránh những cơn gió mạnh, bão về, lũ đi.
Bình Ba cổ kính với con đường thân thuộc, làng tôi có những con đường đất đẹp lắm, mặc dù mãnh đất khô cằn… nhưng nuôi dưỡng con người và cây cỏ nơi đây,đất cho tôi tuổi thơ đẹp với những trò nghịch ngợm phá làng phá sớm.Ô quan, bắn bi, nhảy dây,nhảy ngựa,u mọi...nghe thì lạ tai nhưng chơi rồi mới biết. Có cả những lúc hái trộm hoa quả nhà người ta để thỏa mản tinh nghịch của mình, rồi những trò chơi đấu chiến, xung trần, đá cược bằng những hột me, giấy vở. Giờ nghe tên những trò này thấy ngộ và buồn cười quá , nhưng hồi bé nó là trò phổ biến và dễ chơi nhất của bọn trẻ con tụi tôi. Cũng được gọi là mùa chơi, cứ đến mùa nào thì hú hí nhau để chơi… Nhưng tôi không quên được cái tuôỉ thơ đầy thơ mộng ngày nào đã tiếp thêm ý chí và nghị lực cho tôi khi phải xa quê…Không hẳn là lãng quên đi theo năm tháng, cũng không hẳn là còn hiện hữu mà cứ mỗi khi chúng tôi họp mặt đồng hương lại nao nao, xúm xít lấy tuổi thơ ra rồi cười nói vô tư sau bao ngày mệt mỏi với công việc, bôn ba với cuộc sống. Mỗi người chúng ta ai cũng có những tháng ngày tuổi thơ vô tư,hồn nhiên,trong sáng ấy. Khi lớn lên vì dòng đời ngược xuôi xô đẩy, cuốn chúng ta theo trong cái tất bật, trong những nỗi lo thường nhật về "cơm,áo,gạo, tiền".... mà quên đi những tháng ngày hoa mộng ấy.
Đến một lúc nào đó chợt ký ức tuổi thơ từ một cõi xa xăm trong tiềm thức ùa về khiến cho lòng ta như lắng lại, hồi tưởng lại những tháng ngày đã qua mà không khỏi thầm tiếc nuối, nhớ nhung...
Quê hương mãi mãi ở trong ta
Dẫu có tha phương biệt mái nhà
Đất Tổ là gì ai cũng hiểu ...
Như là ....chỉ một Mẹ và Cha ......!
Quê tôi nổi tiếng ‘Tôm hùm’,được trời ban phú cho dòng nước trong xanh, êm đềm của sóng, ngọt ngào bởi đất đã đi vào huyền thoại lòng người nơi xứ biển. Bình minh vừa rạng sáng, là lúc đông vui nhộn nhịp nhất, người người chen lấn nhau để được mồi cho tôm ăn, cả đàn ông lẫn đàn bà, trẻ nhỏ lẫn thanh niên ai nấy mặc sức mà “đấu chiến”. Phiên chợ cá diễn ra trong tích tắc, lúc bấy giờ cuộc chiến tranh dành mồi dừng lại. Ai nấy cũng có phần, họ cười cười nói nói rôm rã…mặc dù chỉ mới hỗn độn đây thôi.Là thế đó, nó cứ diễn ra hằng ngày vào mỗi buổi sáng tinh mơ, nếu ai đã từng đến và thấy hình ảnh thân thuộc này chắc hẳn cũng ngac nhiên đôi chút về cuộc sống nơi đây. Ồn ào, xô đổ vậy đó nhưng tình cảm của mỗi người dân nơi đây yêu mến, hòa thuận bởi họ hiểu rằng mình là một mái nhà. Đi trên mỗi con đường được nối theo nhiều ngã rẽ ngoằn ngoèo, chằn chịt nhà cửa là những quán ăn san sát nhau. Song không phải nhà hàng, hay món ăn vỉa hè mà chỉ tạm bợ một góc nào đó trước hiên nhà cũng được gọi là “quán”. Bánh xèo, bánh căn, bánh canh cá tất cả quen thuộc nhưng lại mang mùi vị màu sắc khác với các vùng miền. Nó không cầu kì, chỉ đơn thuần giản dị, đơn sơ giống như người dân nơi đây. Họ không phải suy nghĩ nhiều về cuộc sống ngột ngạt chỉ đơn giản là đủ ăn đủ mặc sống vui từng ngày bên gia đình.
Nhớ lại hồi đó, cứ năm ba trăm đồng lại được thưởng thức nhiều món ăn hấp dẫn , đến tận bây giờ tôi vẫn không quên đi mùi vị từng món ăn. Thế thôi! Cũng đủ nuôi sống lũ trẻ chúng tôi hằng ngày.Tôi còn nhớ, đứa thì đầu trần ,chân đất, quần áo sệch soạt, tụm năm tum bảy rong chơi ngoài đường mặc cho trời nắng gắt, cháy thui cả da vẫn kéo nhau đi chơi, trèo cây, leo núi hái những quả ngon. Rồi đến xế chiều cả đám ùa nhau ra cầu, leo lên mui ghe là nơi cao nhất của thuyền. Lúc này thì mặc sức xem ai “nhảy cầu” điêu luyện và xoáy nhiều vòng nhất .Còn gì bằng cái cảm giác “tung chưởng” xuống biển, rồi lặn sâu dưới tận lòng biển…Vậy mà, chúng tôi cũng lớn khôn đó thôi, đứa nào đứa nấy đều rắn chắc, khỏe mạnh hơn hẳn trẻ con nơi thành thị. Bởi chùng tôi là những đứa con của biển được mang trong mình hơi thở của nước, được bao bọc lớp phù sa của cát.
Tôi yêu quê hương đơn giản chừng ấy vì nơi ấy tôi được sống trong vòng tay của người Mẹ thân yêu, người Cha đáng kính, có làng sớm và có cả tuổi thơ tinh nghịch, một thời học sinh quậy phá. Yêu biển, yêu con người nơi ấy, hay yêu quê bởi cái nắng gay gắt của chiều tháng 6, bởi dòng nước tắm mát cuộc đời tôi. Bình Ba! Nó chỉ là câu từ được gắn ghép có vần điệu mà thôi. Nhưng dù vần điệu ấy có đôi lúc lạc nhịp thì vẫn còn con sóng vỗ về khi lòng người còn bịn rịn giứa thành phố đông đúc và ngột ngạt này. Cũng giống như Đỗ Trung Quân đã hỏi:
Quê hương là gì hở Mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hả Mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều…
Đối với tôi làm sao không khỏi chạnh lòng khi nhớ về miền ký ức tuổi thơ?. Làm sao ta có thể quên cái nôi đã cho ta một cuộc đời. Cảm động, xao xuyến, và da diết nhớ thương là tất cả những cảm xúc của tôi mỗi khi nghe ca khúc này. Giai điệu nhẹ nhàng cứ chảy tràn vào tận mọi ngóc ngách tâm hồn tôi - một đứa con đi học xa nhà. Để rồi theo mỗi bước đường đời, ngọn lửa ấy bùng cháy, thôi thúc tôi sống cho quê hương và sống với quê hương khi mà giữa cuộc sống xô bồ hiện tại, thời buổi mà con người ta dám mua bán danh vọng, danh dự để chạy theo đồng tiền. Nhưng một điều chắc chắn rằng biển quê tôi vẫn luôn luôn chảy, nó có thể cuốn đi những ưu phiền và bồi đắp phù sa của niềm vui sống, là điểm trở về bình yên của ta trong cuộc đời nhiều bươn trải.
Ngày nào đó chợt nghe trong tim lao xao tiếng hát của Biển – Bình Ba ơi?

• Blog Radio chuyển thể từ email thính giả Bình Minh - binhminh@...